حجم پول طی ۱۲ ماه اخیر ۶۲% و طی ۳ماه ابتدایی سال جاری ۱۷% افزایش یافته است

حمید کمار/ گزارش بانک مرکزی از تحولات شاخص‌های پولی کشور تا پایان خرداد‌ماه سال جاری روز گذشته منتشر شد. چنانکه انتظار می‌رفت، شاخص پول با سرعت بسیار زیادی نسبت به سایر شاخص‌های مالی افزایش داشته است.

رشد ۷۰%سپرده‌های دیداری و همچنین رشد ۶۲‌% پول طی یک سال گذشته، نشان از تغییر رفتار پولی مردم در این مدت دارد. در واقع بسیاری از مردم برای در امان نگه داشتن سرمایه خود، اقدام به انتقال سرمایه‌های خود از سپرده‌های غیردیداری به سپرده‌های دیداری و تبدیل آن به پول برای مصرف در تقاضاهای سرمایه‌ای کرده‌اند.

خلاصه گزارش بانک مرکزی

پس از تشدید فشار تورمی در ماه‌های گذشته، بسیاری از کارشناسان منتظر انتشار گزارش بانک مرکزی بودند تا از وضعیت شاخص‌های پولی در ماه‌های اخیر آگاه شوند.
حجم پایه پولی در پایان خرداد به ۳۸۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده که نسبت به اسفندماه سال گذشته ۶/۸% و در ۱۲ ماه منتهی به خرداد‌ماه امسال ۶/۳۹% رشد داشته است.
میزان نقدینگی نیز در پایان خرداد‌ماه با ۵/۷% افزایش نسبت به اسفند‌ماه ۹۸ و ۲/۳۴% رشد نسبت به خرداد‌ماه ۹۸ به ۲ هزار و ۶۵۷ هزار و ۱۷۰ میلیارد تومان رسیده است.
از این میزان سهم شبه‌پول ۲ هزار و ۱۵۵ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان و سهم ‌پول ۵۰۲ هزار و ۵۰ میلیارد تومان پول بوده است. در یک سال منتهی به خرداد‌ماه ۹۹، شبه‌پول ۱/۲۹% و پول ۵/۶۱% رشد داشته است.
علت رشد شدید و کم‌نظیر حجم پول در یک سال منتهی به خرداد‌ماه امسال، افزایش بی‌سابقه سپرده‌های دیداری است به‌ طوری که رشد سپرده دیداری در ۱۲ ماه منتهی به خرداد ماه سال جاری ۴/۷۰% بوده است.
در مجموع حجم سپرده‌های دیداری از رقم ۲۶۰ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان به ۴۴۴ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان رسیده است که از این میزان ۳۹۷ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان سپرده جاری، ۹ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان خالص چک‌ها و ۳۷ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان را سایر تشکیل می‌دهد.

افزایش سهم پول و سرعت گردش نقدینگی

چنانکه انتظار می‌رفت، شاخص پول با سرعت بسیار زیادی نسبت به سایر شاخص‌های مالی افزایش داشته است. رشد شدید شاخص‌های بازار سرمایه، مسکن، ارز، خودرو و…بسیاری از کارشناسان را به این باور رسانده بود که حجم پول در ماه‌های اخیر افزایش یافته است.

این فرضیه با انتشار گزارش شاخص‌های پولی بهار ۹۹ در نهایت تایید شد. رشد ۷۰% سپرده‌های دیداری و همچنین رشد ۶۲% پول طی یک سال گذشته، نشان از تغییر رفتار پولی مردم در این مدت دارد.

در واقع بسیاری از مردم برای در امان نگهداشتن سرمایه خود، اقدام به انتقال سرمایه‌های خود از سپرده‌های غیردیداری به سپرده‌های دیداری و تبدیل آن به پول برای مصرف در تقاضاهای سرمایه‌ای کرده‌اند، شواهد زیادی برای درک این واقعیت وجود دارد.

تشکیل صف‌های طویل برای ورود به بورس، عطش زیاد مردم برای خرید خودرو در پیش‌ثبت‌نام‌های شرکت‌های خودروسازی و هیجان برای خرید طلا و ارز از جمله برخی شواهد تمایل مردم به خرید بیشتر و افزایش سرعت گردش نقدینگی است.

روند تورم پیش‌نگر (نقطه به نقطه) هم نشان می‌دهد مردم بویژه پس از رونق گرفتن بازارهای مختلف از جمله بورس، برای در امان نگهداشتن سرمایه‌های خود از گزند تورم افسارگسیخته، اقدام به خارج کردن سرمایه‌ها از حساب‌های بلند‌مدت به حساب‌های کوتاه‌مدت و در نهایت تقاضاهای سرمایه‌ای کرده‌اند.

این وضعیت باعث شده تورم پیش‌نگر که تا پایان سال ۹۸ در مسیر نزولی بود، از ابتدای سال جاری روندی صعودی به خود بگیرد.

صعود تورم

صعود تورم پیش‌نگر چنان ادامه یافت که این شاخص از شاخص تورم یک ساله هم فراتر رفت بطوری که تورم نقطه به نقطه در تیر‌ماه معادل ۹/۲۶% بود در حالی که تورم ۱۲ ماه منتهی به پایان تیر‌ماه معادل ۴/۲۶% بود. پیشی گرفتن تورم نقطه به نقطه از تورم ۱۲ ماهه به معنای بازگشت موج تورمی جدید است.

صعودی شدن شاخص ۱۲ ماهه تورم اما خبر خوبی برای مدیران بانک مرکزی نیست.

چارچوب هدفگذاری تورم

اوایل خرداد‌ماه بود که بانک مرکزی با صدور یک اطلاعیه، سیاست جدید مدیریت پولی خود را با عنوان «چارچوب هدفگذاری تورم» معرفی و در آن اعلام کرد سعی دارد با اجرای عملیات بازار باز تا پایان سال جاری تورم را به ۲۲% برساند.
پس از بروز موج جدید تورم در ماه‌های گذشته و تلاطم شدید بازارهای مختلف اعم از بورس، سکه، ارز، مسکن و… بانک مرکزی تلاش کرد با سیاست‌هایی همچون گواهی سپرده یورویی، اوراق ودیعه، افزایش نرخ سود سپرده بانکی و… از حجم و سرعت نقدینگی در گردش بکاهد.

با این حال باید منتظر ماند و دید آیا برنامه‌های بانک مرکزی برای مهار نقدینگی راه به جایی خواهد برد یا اینکه کشور دوباره با موج جدید تورم روبه‌رو خواهد شد.

برای انتشار مشکلات صادرات و پیگیری برای حل آنها، با ما در ارتباط باشید.

اخبار مرتبط:

بخش‌نامه ارزی بانک مرکزی و نگرانی فعالان اقتصادی

دستور روحانی به رئیس کل بانک مرکزی

دستورالعمل اجرایی بانک مرکزی

اقدامات بانک مرکزی برای آزاد‌سازی منابع ارزی

به شبکه های اجتماعی انجمن صادرکنندگان صنعتی معدنی و خدمات مهندسی بپیوندید.