حسینی گفت: در سال‌های گذشته بانک مرکزی معامله تهاتر را با ایجاد خط
اعتباری‌های مستقلی با کشورهای چین و روسیه انجام داده است. درحال حاضر
اما امکان تهاتر به‌دلیل مقاومت بانک مرکزی و حتی با وجود ابلاغ دولت چندان وجود ندارد.
سیدحمید حسینی، عضو هیات‌رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در پاسخ
به این سوال «فرهیختگان» که آیا کاهش 34 درصدی ارزش تجارت خارجی در 6 ماهه
اول سال 99 در مقایسه با سال قبل تنها ناشی‌از تحریم و اضافه شدن کرونا به آن
بوده یا دلایل دیگری هم در کار است، می‌گوید: «باتوجه به اینکه بیش از 60درصد از
حجم تجارت خارجی ما با کشورهای همسایه بوده و مرز‌های تجاری این کشور
به‌دلیل کرونا ما‌ه ها بسته بوده، بی‌شک یکی از عوامل اثرگذار در کاهش تجارت
خارجی سال‌جاری کرونا بوده است. برای مثال مرز پاکستان و آسیای میانه برای
مدت‌ها بسته بوده است. علاوه‌بر این افزایش بی‌ثباتی اقتصادی در سال‌جاری نیز در
سردرگمی صاردکننده‌ها و… تاثیر داشته و مراودات آنها را کاهش داده است.»
بانک مرکزی در مقابل تهاتر مقاومت می‌کند
عضو هیات‌رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درمورد امکان بهبود وضعیت
تجارت خارجی در شرایط محدودیت‌های ارزی فعلی هم می‌گوید: «عمده راهکار ما
می‌تواند استفاده از پیمان‌های پولی و پیمان‌های تهاتری باشد.»
وی ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته بانک مرکزی چنین معامله‌ای را با ایجاد خط
اعتباری‌های مستقلی با کشورهای چین و روسیه انجام داده است. درحال حاضر اما
امکان تهاتر به‌دلیل مقاومت بانک مرکزی و حتی با وجود ابلاغ دولت چندان وجود
ندارد، این درحالی است که نه‌تنها ظرفیت تهاتر با کشور‌هایی مثل روسیه، ترکیه و
امارات وجود داشته، بلکه تاجران داخلی و خارجی نیز تمایل به آن دارند. این مساله
تاثیرات داخلی مانند تشویق تولیدکننده و صادرکنند‌ها را نیز به‌همراه داشته و ازطرفی
می‌توان ازطریق آن کالاهای موردنیاز وارداتی را نیز تامین کرد. اما محدودیت‌های
ایجادشده ازسوی بانک مرکزی اجازه گسترش چنین راهکار‌هایی را نمی‌دهد.»
وی می‌گوید: «تهاتر ممکن است قراردادی حاصل از توافق دو کشور یا بازگرداندن کالا
از کشورهای مقصد ازسوی صادرکنندگان باشد. مثلا به صادرکننده‌ای گفته می‌شود
پس از صادرات اقلام خود به پاکستان می‌تواند معادل ارزی، کالا از آن کشور وارد کند.
این شکل ساده‌ای از تهاتر است که ربطی به توافقات دوجانبه کشور‌ها هم ندارد. اما
نوع پیشرفته‌تر و سازمان‌یافته‌تر تهاتر آن است که بانک مرکزی ایران با بانک‌های
مرکزی کشورهای دیگر توافق می‌کند که به‌ازای کالا‌هایی که توسط صادرکننده‌ها به
کشور می‌آید، به آنها ریال داده شود و بانک مرکزی کشورهای مقصد نیز در ازای کالا
به صادرکننده خود پول ملی می‌دهد. پس از مدتی این دو بانک براساس ارزش دلاری
پرداخت‌هایشان با یکدیگر تسویه می‌کنند.» به گفته این صادرکننده، درحال حاضر نه
قرارداد‌های سازمان‌یافته تهاتری انجام می‌شود و نه به فعالان اجازه این کار داده
می‌شود.
اقدامات دولت باعث افزایش قاچاق شده است
سیدحمید حسینی درمورد چرایی تاخیر بانک مرکزی و بی‌میلی آنها درمورد بحث‌های
مطرح‌شده درخصوص تهاتر کالا به «فرهیختگان» می‌گوید: «ممکن است بانک مرکزی
تنها خود را مسئول چنین تهاتر‌هایی بداند، درصورتی‌که وزارت صمت و اقتصاد نیز باید
در این مساله تصمیم‌گیر باشند. اما درحال حاضر بانک مرکزی محور سیاست‌های
ارزی کشور شده که ابعاد آن حتی تجارت خارجی و… را دربر می‌گیرد.» عضو اتاق
بازرگانی ادامه می‌دهد: «در کشور ما به‌دلیل محوریت بانک مرکزی، سیاست‌های
تجاری تابع سیاست‌های ارزی و پولی شده است، درصورتی‌که باید برعکس این
اتفاق رخ بدهد.»
وی در پایان تاکید می‌کند که این سیاست‌ها و مقاومت دولت و بانک مرکزی درمقابل
شیوه‌هایی مثل تهاتر درحال دامن زدن به قاچاق است که در این بین هم کالاهای
صادراتی و هم کالاهای وارداتی قاچاق می‌شوند. این مساله تا حدی است که بخش
عمده‌ای از تقاضای دلار در بازار آزاد برای قاچاق کالا استفاده می‌شود که معنی‌اش
جز خروج کالا و سرمایه نیست. وی معتقد است سیاست‌ها و سختگیری‌های
انجام‌شده ازسوی بانک مرکزی در این خصوص حالا علاوه‌بر خروج سرمایه و کالا، به
تلاطم‌ها در بازار ارز نیز دامن زده است.
برای انتشار مشکلات صادرات و پیگیری برای حل آنها، با ما در ارتباط باشید.
اخبار روز:
اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند برگزار می‌کند
فوری و مهم در خصوص اصلاح نرخ های صادراتی
ساماندهی صادرات فلزات
ساماندهی صادرات محصولات کاشی و سرامیک
همتی از توافق با عراق برای آزاد کردن منابع مالی ایران خبر داد
بخشودگی جرائم قابل بخشش مالیاتی قانون مالیاتها و قانون ارزش افزوده
قاچاق پسته ایران برای فرار از الزام بازگشت ارز صادراتی
تصمیمات جدید بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز
سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به درج تاریخ ورود و خروج مودیان در فهرست مودیان مالیاتی ارزش افزوده در سایت و سامانه ذیربط اقدام نماید
به شبکه های اجتماعی انجمن صادرکنندگان صنعتی معدنی و خدمات مهندسی بپیوندید.
